کتاب رساله پاتانجل

معرفی رساله پاتانجالی

این کتاب تلاشی برای بازنمایاندن دقت و کوشش بیرونی در معرفی بخشی از ادبیات عرفانی هندوان است که زمینه ساز برخوردی میان دو فرهنگ عرفانی ایرانی اسلامی و هند را نیز فراهم ساخته است. رساله ی “پاتانجل الهندی فی الخلاص من الارتباک” اوج دقت و ظرافت بیرونی را در روایتی پرمعنا از فرهنگ و زبانی ناشناخته به کوچه های آشنای ادبیات و فهم روزگار خود می رساند.
اصل رساله (Yoga Sutra) مجموعه ی رمزگفتارهایی غامض در خودشناسی است که توسط حکیمی به نام پاتانجالی (Patanjali ) تدوین شده و قله‌ی قرن‌ها خودکاوی، مراقبه و تفحص قومی گوشه‌گیر و درون‌گرا را در قالب یکصدواندی جمله ی الهام بخش بیان می کند و روایت بیرونی برداشتی معقول در ساختاری متفاوت است که زیربنای منطقی قومی را نشان می دهد که حتی در ترجمه و گزارش الهاماتی شهودی نیز تلاشی بر معقول و منطقی کردن آن دارند.

اولین ترجمه از سوتراهای پاتانجالی، که اثری گرانقدر پیرامون حکمت و عرفان کهن ودایی است، توسط ابوریحان بیرونی به عربی انجام شد. اثر حاضر ترجمه رساله بیرونی از عربی به فارسی و از سوی دیگر ترجمه اصل این رساله از زبان سانسکریت و شرح و تفسیر این رساله‌ی کهن و ژرف است.
گذشته از شرح رساله، بخش پایانی کتاب شامل مقایسه و شرح تطبیقی مهمترین مبانی عرفانی ایران اسلامی و عرفان هندی است.