یوگاالاینس ما را به سمت پرورش مهارتها سوق میدهد یا مدرک گرایی؟ اساسا یوگا الاینس چیست؟ برای پاسخ به این سوال با ما همراه باشید. یوگا از ریشههای عمیق فلسفی و معنوی در فرهنگ هند برخوردار است و به عنوان ابزاری برای توسعه درونی و رشد ذهنی شناخته میشود. اما با گسترش محبوبیت یوگا در سراسر جهان، مفهوم سنتی این هنر به شکل گستردهای تجاریسازی شده است. یکی از مهمترین عوامل این تغییرات، ظهور سازمانهایی مانند یوگا الاینس (Yoga Alliance) است که استانداردهایی برای آموزش و صدور گواهینامهها در زمینه یوگا تعیین کرده و به شکلی انحصاری بر این حوزه تأثیر گذاشته است. در این مقاله، به بررسی انتقادات وارد بر سیستم یوگا الاینس و اهمیت مهارتآموزی واقعی در مربیگری یوگا، در مقایسه با دریافت مدارک، میپردازیم.
یوگاالاینس در ابتدا با هدف ایجاد استانداردهایی برای آموزش یوگا و ارتقای کیفیت کار مربیان و افزایش دانش و مهارتهای آنان تأسیس شد و توانست در این راستا فعالیتهایی انجام دهد. این سازمان، با تعریف مدارکی چون RYT (Registered Yoga Teacher) و RYS (Registered Yoga School)، به یکی از مهمترین مراجع صدور گواهینامه در حوزه یوگا تبدیل شد. بسیاری از مربیان و موسسات آموزشی با اخذ گواهینامههای یوگا الاینس، به دنبال دریافت اعتبار و تأییدیهی این نهاد هستند.
اما در عمل این استانداردسازی به نوعی به انحصار تبدیل شده و با الزام به پرداخت هزینههای سالانه و تمدید مدارک، به جای تمرکز بر توسعه و پرورش واقعی مهارت و دانش مربیان، بیشتر به یک سیستم تجاری برای صدور گواهی تبدیل شده است! این مسئله موجب شده که بسیاری از افراد، یوگاالاینس را صرفاً به چشم یک مرجع صدور گواهی نگاه کنند و به جای تمرکز بر عمقبخشی به مهارتها و دانش خود، به دنبال کسب مدارک باشند. از این رو میتوان این سازمان را به نوعی به بازی انحصاری مونوپولی تشبیه کرد؛ جایی که هدف اصلی، بهدستآوردن موقعیت و اعتبار حرفهای از طریق مدارک است، و نه کسب مهارتهای عمیق و پایدار در زمینهی یوگا! که این اساساً و به طور واضح با ذات و فلسفهی یوگا در تناقض است.
واضح است که پیشنهاد ما به علاقهمندان مربیگری یوگا این است که تمرکز خود را بر پرورش مهارتهای واقعی و دانش عمیق در این زمینه بگذارند. یوگا تنها یک رشتهی ورزشی نیست بلکه مجموعهای از اصول ذهنی، روانی و فیزیکی است که نیاز به فهم عمیق و مطالعه گسترده دارد. از سوی دیگر مربیان یوگا باید به خوبی درک کنند که مهارتهایی مانند شناخت آناتومی بدن، فلسفه یوگا، تمرینات تنفسی و مراقبه نیازمند سالها تمرین و تجربه هستند. در واقع، گواهینامهها باید تنها بهعنوان یک ابزار برای نشاندادن سطح پایهای از آگاهی و تواناییهای مربی در نظر گرفته شوند و نه معیاری مطلق برای سنجش مهارت و تجربه! یک مربی ورزیده و متخصص، کسی است که فراتر از مدارک به دنبال درک عمیق و بهبود مهارتهای خود است و این چیزی است که از طریق مطالعه، دانش افزایی، تجربه عملی و آموزش مستمر بهدست میآید. بنابراین اگر معیار شما برای شرکت در کارگاههای گوناگون، دریافت مدرک یوگاالاینس باشد، لزوماً فرد متخصص و ورزیده در کار خود به شمار نخواهید آمد.
با وجود این نقدها، ما در مجموعه خود شرایطی فراهم کردهایم که برای مربیان و مدارس یوگا امکان دریافت گواهینامههای معتبر از یوگا الاینس را آسانتر کنیم. این مدارک میتوانند در جلب اعتماد اولیه هنرجویان و معرفی رسمی مربیان نقش مثبتی داشته باشند. اما معتقدیم پیش از آنکه افراد صرفاً به دنبال اخذ مدارک باشند، لازم است بدانند که گواهینامه تنها یکی از ابزارهاست و مهمتر از آن، ارزش واقعیای است که از طریق آموزش صحیح و تقویت مهارتها در مربیگری بهدست میآید. به ویژه اگر هدف نهایی شما تدریس یوگا به کودکان باشد، حتماً لازم است بجز تجربه تمرین و تدریس یوگا به بزرگسالان، در دورههای تخصصی آموزش کودکان نیز شرکت کرده باشید و از تفاوتهای آن با یوگای بزرگسال آگاه باشید. برای اطلاعات بیشتر در باره مربیگری یوگای کودک به مقاله چگونه مربی یوگای کودک شویم مراجعه کنید.
در نهایت، باید تأکید کرد که داشتن مدرک به خودی خود تضمینی برای مهارت و دانش عمیق در یوگا نیست. تمرکز بر یادگیری و مهارتآموزی، مسیری است که موجب پیشرفت و تحول واقعی در این حوزه میشود و این همان چیزی است که هدف اصلی یوگا و روح واقعی آن را تشکیل میدهد. آموزش مربیان علاقمند و دغدغهمند نیز از اهداف مهم مجموعه ماست و پس از گذراندن دورههای متعدد به جذب مربیان برای تدریس در کلاسهایمان میپردازیم. برای اطلاعات بیشتر در این باره به «بهترین مربی یوگای کودک» و « باشگاه مربیان یوگای کودک» مراجعه کنید.
در دنیای مدرن امروز که مدارک و گواهینامهها به ارزشهای قابل معامله تبدیل شدهاند، ضروری است که مربیان یوگا تفاوت میان مدرکگرایی و مهارتآموزی را درک کنند. یوگا الاینس میتواند یک ابزار مفید برای کسب اعتبار باشد، اما اهمیت اصلی در این است که افراد به سمت پرورش مهارتهای واقعی حرکت کنند و به دانش و تجربهای پایدار دست یابند. از این رو، توصیه ما به مربیان و علاقهمندان یوگا این است که به جای تمرکز صرف بر مدارک، با تعهد و اشتیاق در مسیر یادگیری و تمرین پیش روند و معنای واقعی یوگا را درک کنند.
غزاله آدم پور
پیشنهاد ما به شما این است که با سبکهای اصیل یوگا بیشتر آشنا شوید. شرکت در دورههای معتبر زیر نظر مراکز اصیل و آموزشهای استانداردِ هر سبک، ارزش آموزشیِ بسیار بالاتری دارد نسبت به موسسات فراوانی که ممکن است ساختار آموزشی ویژه ای نداشته باشند و تنها اعتبارشان ارائه مدرک یوگا الاینس است. برای آشنایی عمیقتر با یوگا پیشنهاد ما کتاب راه یوگا ست. علاوه بر اینها در دورهی آموزش سلام برخورشید دوره دوم نیز در ابتدای جلسه به شرح معرفی و تفاوت سبکهای یوگا پرداخته شده است. سمیناری که در پاییز 1403 زیر نظر موسسه سرزمین قصههای کودکی برگزار شد نیز به موضوع نقش یوگا در زندگی انسان پرداخته شد و از تفاوتها و ریشههای سبکهای گوناگون یوگا گفته شد.
درصورتی که هنرجویان ما در دوره مربیگری یوگای کودک رنگین کمان استرالیا زیر نظر غزاله آدم پور شرکت کرده باشند. این دوره به خودی خود معتبر است و مربیان بسیاری از مجموعهی ما همراه با ارائه مدرک رنگین کمان (بدون نیاز به رجیستر شدن در یوگاالاینس) داخل و خارج از ایران مشغول تدریس یوگا به کودکان و نوجوانان در مراکز معتبر هستند.
ما نیز برای دورههای بالای 50 ساعت آموزش، امکان ارائه مدرک یوگا الاینس بینالمللی به متقاضیان هستیم.