وضعیت سرسره در یوگا (پورواتآسانا)
معرفی وضعیت سرسره و معنای آن
پورواتآسانا (Purvottanasana) یا وضعیت تختهی رو به بالا، یکی از وضعیتهای نیمهپویای یوگا است که به تقویت عضلات پشت، بازوها و پاها کمک کرده و قفسهی سینه و جلوی بدن را بهخوبی باز میکند. واژهی «Purva» در سانسکریت به معنای شرق (یا جلوی بدن) و «Uttana» به معنای کشش عمیق است، بنابراین این وضعیت نمایانگر کشش شدید قسمت جلویی بدن است. در این حالت، بدن همچون یک تختهی کشیده بین دستها و پاها قرار میگیرد و پشت به سمت بالا بلند میشود.
پورواتآسانا معمولاً در بخش میانی یا پایانی تمرینات یوگا انجام میشود و میتواند به عنوان وضعیت آمادهسازی برای حرکات پیشرفتهتر خم به عقب یا تقویت عضلات مرکزی بدن بهکار رود.

نحوه انجام وضعیت پورواتآسانا (Upward Plank Pose)
- آمادهسازی اولیه: روی زمین بنشینید و پاها را به جلو دراز کنید. دستها را حدود ۳۰ سانتیمتر پشت باسن روی زمین بگذارید، بهطوری که انگشتان به سمت عقب و آرنجها صاف باشند. تنه را اندکی به عقب متمایل کنید.
- حرکت به وضعیت سرسره: باسن را بالا ببرید و اجازه دهید که سر آزادانه به عقب رها شود. تلاش کنید کف پاها را روی زمین قرار دهید. در این حالت بدن به شکل یک پل بین دستها و پاها قرار میگیرد.
- پایداری در وضعیت: وضعیت نهایی را تا زمانی که راحت هستید حفظ کنید. تنفس طبیعی و آرام را فراموش نکنید. سپس بهآرامی به وضعیت نشسته بازگردید.
فواید وضعیت پورواتآسانا برای کودکان و نوجوانان
- تقویت عضلات ستون فقرات، پشت و رانها: این وضعیت با فعالسازی عضلات پشتی به بهبود ایستایی بدن کمک میکند.
- افزایش انعطافپذیری ستون فقرات و شانهها: با باز کردن قفسه سینه و خم به عقب، بدن نرمتر و منعطفتر میشود.
- بهبود گردش خون در مغز: با رها شدن سر به عقب، جریان خون به سمت سر و صورت افزایش مییابد که میتواند باعث احساس شادابی و تمرکز شود.
- کاهش اضطراب و تنشهای بدنی: باز کردن قفسه سینه و کشش ملایم بدن به کاهش استرس کمک میکند.
- افزایش اعتماد به نفس: حرکات خم به عقب در یوگا از نظر روانی باعث باز شدن احساسات و تقویت عزتنفس میشوند.
نکات احتیاطی پورواتآسانا در یوگا
- افراد مبتلا به مشکلات شدید در گردن یا کمر باید با احتیاط کامل و زیر نظر مربی مجرب این حرکت را انجام دهند.
- اگر احساس سرگیجه، درد در ناحیه کمر یا فشار بیش از حد در شانهها داشتید، بلافاصله از وضعیت خارج شوید.
- در صورت وجود آسیبدیدگی در مچ دست یا شانهها، بهتر است از یک پشتیبان یا مت اصلاحی استفاده شود.
- کودکان باید این وضعیت را با نظارت بزرگسال انجام دهند، بهویژه در نوع پیشرفته (Kandrasana).
جمعبندی
وضعیت پورواتآسانا یکی از حرکات پایهای اما بسیار مؤثر یوگا است که میان استحکام عضلانی و آرامش ذهنی تعادل برقرار میکند. چه در قالب پورواتآسانا سادهتر، و چه در Kandrasana پیشرفتهتر، این وضعیت به بدن کمک میکند تا باز شود، انرژی بگیرد و تعادل فیزیکی-ذهنی بهتری ایجاد شود. تمرین منظم این حرکت در کنار تنفس آگاهانه، میتواند به بهبود وضعیت بدنی و آرامسازی سیستم عصبی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان کمک کند.
-
منابع پیشنهادی برای مربیان و علاقهمندان: